door Jessica van Herk
•
7 september 2023
Nachtdiensten… Je houdt ervan of je houd er niet van… Voor veel verpleegkundige is het draaien van nachtdiensten iets wat elke maand terug komt. Zelf heb ik in het begin veel moeite gehad met het omdraaien van mijn ritme. Iets wat mij gelukkig steeds wat beter lukt. Er zijn een aantal dingen die ik doe, die mij hierbij helpen: De dag dat ik de nachtdienst in ga, ga ik gewone tijd op. Ik doe nog een aantal klusjes in huis en rond 12.00u lunch ik. Na de lunch ga ik naar bed om voor te slapen. Voor het slapen maak ik gebruik van geluidswerende oordopjes en een slaapmasker. Als ik echt niet kan slapen neem ik een klein lepeltje droomsap. Dit heb ik een tijdje terug aangeschaft op aanraden van een collega en een volger op Instagram. Het helpt voor mij heel goed om genoeg uur te kunnen slapen en voel me als ik wakker wordt, vaak ook uitgerust. Daarna sta ik tussen 17.00u en 18.00uur op. Dit is afhankelijk van hoe lang ik kan slapen. Ik kleed mij aan en start met het maken van het avondeten. Ik geniet nog even van wat tijd met mijn vriend en mijn konijn en pak dan mijn spullen om naar werk te vertrekken. Voeding en drinken Goed eten is tijdens een nachtdienst echt belangrijk. Het behouden van je normale eetpatroon helpt namelijk bij het behouden van je normale ritme. Daarnaast neemt de kans af dat je overdag wakker wordt van de honger. Maar wat eet je dan? Allereerst is het belangrijk om tijdens een nachtdienst niet teveel te eten. Dit komt omdat het maag-darmstelsel tijdens de nacht trager werkt. Je spijsvertering kan dan ook niet zoveel eten aan als overdag. De vermoeidheid die je kan ervaren tijdens een nachtdienst kan er voor zorgen dat je meer trek krijgt in vet, zout of zoet eten. Precies de voedingsmiddelen die je juist niet wilt eten tijdens een nachtdienst aangezien deze voedingsmiddelen maken dat je vermoeidheid toeneemt. Het wordt aangeraden om een aantal eetmomenten te hebben tijdens een nachtdienst. Deze zijn hieronder beschreven. Eetmomenten: 23.30uur / vlak voor aanvang nachtdienst Om alvast een bodem te leggen voor de rest van de nacht is het goed om vlak voor de nachtdienst eiwitrijke voedingsmiddelen zoals melkproducten, vlees, peulvruchten, noten en zaden te eten. Bijvoorbeeld: - Handje noten. - Griekse yoghurt met muesli - Boterham met ham en kaas. 02.00uur Het is belangrijk dat je probeert om je energielevel op peil te houden door koolhydraten te eten. Nu is het slim om iets met vet te eten en snelle koolhydraten te vermijden (fruit). Dit is om je energielevel op peil te houden. Bijvoorbeeld: - Cracker/rijstwafel met roomkaas - Soep met een cracker/rijstwafel - Cracker/rijstwafel en groente met hummus - Cracker/rijstwafel met avocadospread - Maaltijden met brood, pasta, aardappelen en/of rijst. 05.00uur Dit is het moment waarop je lichaam snelle energie nodig hebt. Je moet er immers zo weer tegen aan. Het is dan ook verstandig om snelle koolhydraten te eten in de vorm van een lichte maaltijd. Vooral koolhydraten en melkproducten worden aanbevolen omdat zowel de koolhydraten als de tryptofaan in melkproducten slaapbevorderend werken. Bijvoorbeeld: - Smoothie - Fruit - Yoghurt breaker Ontbijt voor het slapen Wat niet te eten en drinken voor/tijdens de nachtdienst Alcohol Energierijke en vette voeding zoals bijvoorbeeld patat. ’s Nachts maakt dit je slaperig en ’s ochtends maakt het, het in- en doorslapen moeilijker. Voedingsmiddelen/dranken die cafeïne of kinine bevatten. Het gebruik hiervan kun je het beste beperken tot het begin van je dienst. Dit zodat je na de dienst sneller en makkelijker in slaap komt Sterk gekruid voedsel omdat dit de maag irriteert Suikerrijke voedingsmiddelen. Dit verhoogt binnen een korte tijd de alertheid maar zorgt uiteindelijk voor een snelle daling van de glucose wat slaperigheid kan veroorzaken. Slapen Slaap is natuurlijk ontzettend belangrijk om bij te komen van je dienst. Hier volgen een aantal tips om zo uitgerust mogelijk de nachtdienst door te komen: Tips algemeen: Neem een warme ontspannende douche Zorg ervoor dat de slaapkamer donker is en dat er frisse lucht binnenkomt Maak zo nodig gebruik van oordopjes en/of een slaapmasker Probeer beeldschermen voor het slapen gaan te vermijden. Het licht van de beeldschermen maken dat je minder makkelijk slaapt valt. Tips voor de nachtdienst: Pas je slaapritme (als dit gaat) aan voor je eerste nachtdienst. Dit doe je bijvoorbeeld door laat te gaan slapen en laat op te staan Probeer een dutje van ongeveer 15-20 minuten of 90-120 minuten te doen voor je nachtdienst. Dit helpt je om wakker te blijven tijdens de nachtdienst. Tips voor na de nachtdienst: Het kan slim zijn om een zonnebril op te zetten wanneer je bijvoorbeeld naar huis fietst. Dit helpt om wat meer in de slaapmodus te komen en verhoogt de melatonine aanmaak. Wanneer je lange reistijd hebt, kan het aan te raden zijn om een powernap te doen van ongeveer 15-20minuten alvorens naar huis te rijden. Dit voorkomt dat je inslaap valt in de auto. Door voor het slapen een ontspanningsoefening te doen, val je makkelijker in slaap. Gebruik voor het slapen gaan geen alcohol, drugs, slaapmiddelen of cafeïne. Probeer na het slapen te bewegen door bijvoorbeeld te sporten of een wandeling te maken in de buitenlucht. Tussen twee nachtdiensten in, is zeven uur rust geadviseerd. Ik hoop dat deze tips je gaan helpen om de nachtdiensten beter door te komen! Het blijven diensten die je ritme in de war gooien ;-)